در مناطق گرمسیری و آفتاب خیز دنیا هر ساله تعداد زیادی از مردم دچار آفتاب سوختگی میشوند که معمولا چیزی حدود یک سوم از مبتلایان در شرایطی قرار میگیرند که نیاز به درمان و مراقبتهای پزشکی پیدا میکنند. در انواع پوستها درجه و شدت آفتاب سوختگی متفاوت است معمولا پوستهای روشن حساستر بوده و بیشتر آسیب میبینند. اما در موارد خفیف میتوان با بکارگیری یکسری نکات ساده، با درمان خانگی آفتاب سوختگی ، مشکل را برطرف نمود.
بهترین راه برای درمان خانگی آفتاب سوختگی هیدراته نگه داشتن بدن و مصرف مایعات، مرطوب کردن پوست با استفاده از کمپرس آب سرد و استفاده از انواع ماسک های خانگی برای التیام و کاهش درد ناشی از آفتاب سوختگی است.
درمان خانگی آفتاب سوختگی
فاکتورهای مهم در درمان خانگی آفتاب سوختگی شامل نحوه برخورد و مدیریت آن، صبوری و طی مدت زمان لازم برای بهبودی، در نظر گرفتن نوع پوست، سن، وجود بیماریهای زمینهای مثل بیماریهای شریانی و دیابت است.
حتی در مواردی که شخص مجبور باشد برای ساعاتی طولانی در معرض آفتاب شدید باشد، خطر ابتلا به سرطان پوست را باید جدی بگیرد. هرچه میزان آفتاب سوختگی شدیدتر باشد نیاز به رسیدگی بیشتری دارد و باید تحت مراقبتهای کلینیکی قرار گرفته و دوران نقاهت و بهبودی نیز طولانیتر خواهد شد.
بسته به مدت زمان مواجهه با اشعه خورشید گاهی با علایم خفیف مانند قرمزی و ظهور التهاب و بثورات پوستی، سوزش و خارش، خشکی و پوسته پوسته شدن، داغی، درد، حساسیت به لمس، نمایان میشود. اگر زود متوجه قرمزی پوست شویم براحتی با درمان خانگی آفتاب سوختگی طی چند روز، بهبودی حاصل میشود.

از آنجایی که استفاده از کرم ضدآفتاب یکی از ضروریترین مراقبتهای پوستی به شمار میرود و حتی در روزهای ابری نیز مصرف آن توصیه میشود، پیشنهاد ما کرم ضد آفتاب ووکالی است که در حجم های مختلف، با درجه SPFهای متفاوت برای انواع پوستهای زبر و حساس صورت است. این کرم حاوی انواع ویتامین و آنتی اکسیدان است و با آبرسانی و قدرت نفوذ بالا به لایههای زیرین پوست شما، آن را در مقابل اشعه UV محافظت نموده و از بین برنده انواع لک و چین و چروک ناشی از آفتاب سوختگی نیز خواهد بود.
علائم آفتاب سوختگی و شدت آن
بروز علایم آفتاب سوختگی در شرایط و افراد مختلف متفاوت است. در پوستهای تیره به علت وجود ملانین بیشتر، علایم آفتاب سوختی با شدت کمتری نمایان میشود و فقط ممکن است پوست، در اثر آفتاب سوختگی، تیرهتر شود. ولی چنانچه پوستی روشن و حساس داشتید، قرمزی و التهاب ناشی از آفتاب سوختگی را با شدت بیشتری بروز میدهد و نیاز به مراقبتهای بیشتری نیز دارد.
اما در موارد شدیدتر ممکن است علایم آفتاب سوختگی با ایجاد تاول و عفونت، تب، لرز، سردرد، حالت تهوع و استفراغ و احساس کسلی، فشارخون پایین، غش و سرگیجه، نبض سریع، ضعف شدید، تنفس کمعمق، گیجی و مشکلات تمرکز فکری و توهم بروز کند. که در اینصورت نباید برای درمان خانگی آفتاب سوختگی وقت را از دست بدهیم و حتما نیاز به مراقبتهای پزشکی خواهد بود.
اگر دچار آفتاب سوختگی شدیم چه کنیم ؟

بهترین راه جلوگیری از آفتاب سوختگی این است که در ساعات اوج گرما در معرض نور مستقیم خورشید قرار نگیریم و پوست خود را با لباسهای مناسب پوشانیده و حتما از کرم ضد آفتاب استفاده کنیم. هر چند که قرار گرفتن در معرض نور خورشید به مدت کم برای تامین ویتامین D در بدن ضروری است، اما هیچگاه متخصصان تابش اشعه فرابنفش خورشید بدون محافظت را توصیه نمیکنند چون خطر ابتلا به سرطان پوست افزایش میابد.
در مقاله روش های جلوگیری از آفتاب سوختگی بطور مفصل مطالبی را در مورد راههای کنترل و پیشگیری از ابتلا به آفتاب سوختگی ذکر نمودیم. برای جلوگیری از آفتاب سوختگی بهترین کار این است که بهمدت طولانی در معرض نور شدید خورشید نباشیم. اما در موارد اضطراری پس از اینکه ساعاتی را در معرض آفتاب بودیم و مشاهده نمودیم که دچار آفتاب سوختگی شدیم باید بلافاصله از تابش آفتاب دور شده و خود را به مکانی سرپوشیده و سایه برسانیم سپس بلافاصله روشهای درمان خانگی آفتاب سوختگی را بکار بندیم.
در صورت آفتاب سوختگی شدید و پیشرفته باید از درمانهای پزشکی و خدمات کلینیکی استفاده نمود چون ممکن است به تشخیص پزشک برای کاهش التهاب، از استروئیدهای خوراکی و برای رفع کمآبی بدن، به تزریق سرم نیاز باشد. اما اگر آفتاب سوختگی شدید نباشد راههای مواجهه آسانتر است و با روشهای درمان خانگی آفتاب سوختگی، قابل درمان است. در ادامه اولین اقداماتی که در صورت بروز آفتاب سوختگی باید بکار بندیم را ذکر نموده و مختصری توضیح میدهیم.
8 روش درمان خانگی آفتاب سوختگی (ضروری)
برای درمان خانگی آفتاب سوختگی راههای سادهای و جود دارد که بتوانید به طور طبیعی آفتاب سوختگی را درمان نموده و از شدت و مدت التیام آن بکاهید در اینجا به ذکر تعدادی از این موارد میپردازیم :
1- استفاده از کمپرس سرد
در اثر آفتاب سوختگی درجه حرارت بدن بالا میرود. پس بهتر است که وقتی دچار آفتاب سوختگی شدید در صورت امکان، دوش آب خنک بگیرید ولی از صابون استفاده نکنید. بلافاصله یک لباس نخی نازک پوشیده و جلوی پنکه یا کولر بایستید. سادهترین روش درمان خانگی آفتاب سوختگی این است که یک تکه پارچه نخی را در یک ظرف آب یخ خیس نموده و آن را روی قسمتهایی از پوست که دچار آفتاب سوختگی شده قرار دهید و هر چند دقیقه تکرار کنید. میتوانید از کیسه یخ نیز بطور غیر مستقیم استفاده کنید.
2- جلوگیری از دهیدراته شدن بدن
تا جایی که میتوانید مقدار زیادی آب و مایعات خنک و آبمیوههای آبرسان مثل هندوانه و خیار بنوشید تا هم موجب پایین آمدن دمای بدن شده و هم دچار کم آبی نشوید و روند بهبود آفتاب سوختگی سریعتر شود.
3- استفاده از کرم مرطوب کننده یا داروهای ضد التهاب
از آنجایی که پوست آفتاب سوخته خشک میشود و همین خشکی موجب خارش و سوزش میگردد، توصیه میشود پوست را تا زمان بهبودی کامل، دائما با کرمهای مرطوب کننده یا هر لوسیونی، مرطوب نگه دارید تا التهابش کمتر شود. استفاده از کرم مرطوب کننده یا کرم پس از آفتاب آلوئه ورا برای برای کاهش درد و تورم مفید است. علاوه بر درمان خانگی آفتاب سوختگی استفاده از داروهای بدون نسخه موجود در داروخانهها مثل ایبوپروفن یا داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی و پماد هیدروکورتیزون 1% نیز برای کاهش التهاب و خارش ناشی از آفتاب سوختگی توصیه میشود.
4- کمپرس شیر خنک برای
یک راه دیگر درمان خانگی آفتاب سوختگی و بهترین تسکین برای کاهش التهاب و خارش پوست آفتاب سوخته، استفاده از کمپرس شیرخنک میباشد زیرا پروتئین موجود در شیر، یک لایهمحافظت برای پوست ایجاد میکند و موجب مرطوب شدن آن میگردد. تاثیر آنزیمهای درمانگر بر روی پوست مرطوب بهتر است بنابر این برای درمان آفتاب سوختگی پوست وجود رطوبت در سطح پوست ضروری است. برای تهیه کمپرس شیر کافیست دستمال نخی یا گاز پانسمان یا یک لیف نخی را با شیر سرد خیس کنید و برای دقایقی روی پوست بگذارید.
5- استفاده از ژل آلوئه ورا
ژل آلوئه ورا از درصد بالایی آب تشکیل شده است و قرار دادن آن بر روی سطح پوست آفتاب سوخته، تأثیر معجزه آسایی دارد. آلوئه ورا حاوی مادهای به نام آلوئین است که برای کاهش التهاب ناشی از آفتاب سوختگی مفید است. با نگه داشتن برگ گیاه آلوئه ورا در یخچال و استفاده از ژل آن برای درمان خانگی آفتاب سوختگی، باعث خنک شدن و طراوت و آبرسانی به پوست خواهید شد ضمن اینکه از پوسته پوسته شدن آن نیز جلوگیری بعمل میآورید.
6- استفاده از ماسک های خانگی
یکی از روش های متداول درمان خانگی آفتاب سوختگی استفاده از ماسکهای خانگی است. در اینجا شما را با چند مورد از این ماسکها آشنا میکنیم:
چای نعنا یا بابونه : بدین صورت که پس از دم کردن یک فنجان چای بابونه، آنرا بگذارید تا به اندازه دمای اتاق خنک شود سپس پنبهای را آغشته به چای نموده و به آرامی روی پوست بمالید.
ماسک سیب زمینی : ابتدا سیب زمینی خام را خرد کنید تا به شکل پوره درآید سپس یک تکه پنبه را درون پوره بگذارید تا کاملا با آب سیب زمینی خیس شود. سپس پنبه را به آرامی روی پوست آفتاب سوخته صورت و بدن بمالید.
ماسک خیار : خیار را پوست کنده، پوره کنید و مانند ماسک روی صورت قرار دهید. خاصیت خمیر خیار این است که در از بین رفتن حرارت پوست کمک نموده و دمای پوست را پایین نگه میدارد. آب برگ کاهو نیز برای کاهش التهاب و خارش پوست آفتاب سوخته مفید است.
ماسک جوی پرک : جوی پرک خشک را در داخل یک دستمال نخی نازک ریخته با آب سرد خیس کنید و بخوبی آنرا بکوبید تا به شکل خمیر در آید. حال میتوانید خمیر حاصل را هر چند ساعت یکبار روی پوست قرار دهید. حمام با اوتمیل نیز میتواند در کاهش سوزش و تسکین پوست موثر باشد. در صورت آفتاب سوختگی کل بدن، میتوانید چند قاشق غذاخوری بکینگ سودا را با یک لیوان جو دوسر مخلوط نموده و آن را داخل وان حمام پر از آب اضافه کنید و چنددقیقه در داخل آن استراحت کنید.
7- روغن تراپی
به تجربه ثابت شده، استفاده از روغنهای طبیعی مانند روغن بابونه، نعنا، چوب صندل، روغن ویتامین E در درمان خانگی آفتاب سوختگی کمک میکنند. ویتامین E نیز یک آنتیاکسیدان است که التهاب ناشی از آفتابسوختگی را کاسته و خاصیتش این است که وقتی دچار آفتاب سوختگی میشوید، اشعهی فرا بنفش خورشید در بدن رادیکالهای آزاد تولید میکنند و این رادیکالهای آزاد، برای جذب الکترون از مولکولهای سالم بدنتان، دچار مشکل میشوند. ویتامین E، کمبود الکترونها را برای رادیکالهای آزاد فراهم میکند و از نابودی مولکولهای بدن ممانعت بعمل میآورد.
8- استفاده از ماسکهای ورقهای
پس از پاک کردن پوست از آلودگی های روزمره و مواد آرایشی و پس از یک دوش خنک، میتوانید از انواع ماسکهای ورقهای آبرسان مانند ماسک خیار، آلوئه ورا، ماست، … استفاده کنید. مراقب پوست لبهایتان نیز باشید چون آنها هم در معرض آفتاب سوختگی و پوسته پوسته شدن هستند از بالم لب استفاده نمایید.
جمع بندی و نتیجهگیری :
ابتلا به آفتاب سوختگی زمانی اتفاق میافتد که پوست بدن بدون محافظ در معرض تابش آفتاب شدید قرار گیرد. روشهای درمان آفتاب سوختگی، به شدت آن، و میزان التهاب و قرمزی پوست بستگی دارد. همیشه پیشگیری بهتر از درمان است پس چه بهتر تا جایی که امکان دارد از دچار شدن به آفتاب سوختگی جلوگیری نمایید و از پوست خود در برابر اشعه ماورابنفش محافظت کنید.
در فصل تابستان یکی از فعالیتها مفرح و شاد و مورد علاقه همه افراد، شنا و تفریحات آبی است. اما باید بدانیم که سپری کردن یک روز در شرایط سخت آفتابی در ماسه ساحل یا حتی در زمین آسفالته و انعکاس اشعه فرابفنش تا چه حد میتواند برای پوست خطرناک باشد. با داشتن اطلاعات کافی در این مورد و بکار بستن روشهای درمان خانگی آفتاب سوختگی حتما خواهید توانست این خطرات را مهار کنید.
2 پاسخ
بسیار عالی و کاربردی … ممنون
سلام
ممنون از حسن نظرتون